राजस्व घट्यो, खर्च १३ अर्बले बढ्यो

काठमाडौं । चालु आर्थिक वर्ष २०८०/८१ को पहिलो महिना साउनमा ७८ अर्ब ८७ करोड ४१ लाख रुपैयाँ राजस्व संकलन भएको छ ।

महालेखा नियन्त्रक कार्यालयका अनुसार गत आर्थिक वर्ष २०७९/८० को साउन महिनाको तुलनामा राजस्व संकलन ८४ करोड ८४ लाख रुपैयाँले घटेको हो ।

गत आर्थिक वर्षको साउनमा ७९ अर्ब ७२ करोड २५ लाख रुपैयाँ राजस्व संकलन भएको थियो । तर, खर्च गत वर्षको साउनमा भन्दा चालु आर्थिक वर्षको साउनमा बढी भएको छ । तर, अन्य प्राप्तिसहित सरकारले साउनमा ८८ अर्ब १३ करोड ९० लाख रुपैयाँ संकलन गरेको छ ।

साउनमा गैरकरले गर्दा धेरै मिसिने भएकाले कहाँ, के शीर्षकबाट कम राजस्व उठ्यो भनेर मन्त्रालयले अध्ययन गर्न बाँकी रहेको मन्त्रालयका राजस्व महाशाखा प्रमुख रितेश शाक्य बताउँछन् । तर, गत वर्षको साउनमा भन्दा यो वर्षको साउनमा कम राजस्व संकलन भएको उनले बताए ।

“साउनमा गैरकरले गर्दा धेरै मिक्स हुन्छ । कुन पैसा आएर वा नआएर राजस्व घटेको हो भनेर मन्त्रलयले सेक्टरवाइज केलाएको छैन,” उनले भने, “भन्सार र आन्तरिक राजस्व विभागको भागलाई छुट्याएर हेरेपछि मात्र कहाँबाट कम राजस्व संकलन भयो भनेर थाहा हुन्छ ।”

साउनमा सरकारको खर्च भने ३५ अर्ब १७ करोड ५९ लाख रुपैयाँ रहेको छ । सरकारले चालु, पुँजीगत र वित्तीय व्यवस्थापनमा यो खर्च गरेको हो । तर, गत वर्षको साउनको भन्दा चालु आर्थिक वर्षको सोही महिनामा खर्च १२ अर्ब ९१ करोड ७२ लाख रुपैयाँले बढेको छ । गत वर्षको साउनमा २२ अर्ब २५ करोड ८७ लाख रुपैयाँ खर्च भएको थियो ।

सरकारले चालु आर्थिक वर्षमा १७ खर्ब ५१ अर्ब ३१ करोड २१ लाख रुपैयाँ खर्च गर्ने लक्ष्य राखेको छ । उक्त लक्ष्य प्राप्त गर्न राजस्वबापत १४ खर्ब २२ अर्ब ५४ करोड १७ लाख रुपैयाँ र बाँकी तीन खर्ब २८ अर्ब ७७ करोड रुपैयाँ आन्तरिक तथा बाह्य ऋणबाट प्राप्त गर्ने लक्ष्य राखेको छ ।

कुल खर्चमध्ये चालुतर्फ नौ खर्ब ४९ अर्ब ३३ करोड रुपैयाँ, पुँजीगततर्फ चार खर्ब ७१ अर्ब ६ करोड र वित्तीय व्यवस्थापनतर्फ तीन खर्ब ३० अर्ब ९१ करोड रुपैयाँ खर्च गर्ने लक्ष्य सरकारले राखेको छ । आर्थिक वर्षको पहिलो महिनामा चालुतर्फ १२ अर्ब १९ करोड १७ लाख, पुँजीगततर्फ ९० करोड ६१ लाख र वित्तीय व्यवस्थापनतर्फ २२ अर्ब सात करोड ८१ लाख रुपैयाँ खर्च भएको छ ।

महालेखा नियन्त्रक कार्यालयका अनुसार चालु खर्च र वित्तीय व्यस्थापनतर्फको खर्च साउनमा गत वर्षको साउनमा भन्दा बढेको छ । तर, पुँजीगत खर्च भने गत वर्षभन्दा ५७ करोड ८५ लाख रुपैयाँले घटेको छ । गत वर्षको साउनमा एक अर्ब ४८ करोड ४६ लाख रुपैयाँ पुँजीगत खर्च भएको थियो ।

चालु खर्च भने ६ अर्ब ५३ करोड ४५ लाख रुपैयाँ बढी खर्च भएको छ । त्यस्तै, साउनमा आन्तरिक तथा बाह्य ऋण तिर्न सरकारले गत वर्षको साउनमा भन्दा ६ अर्ब ९६ करोड १२ लाख बढी खर्च गरेको छ ।

गत वर्षको साउनमा चालुतर्फ पाँच अर्ब ६५ करोड ७२ लाख रुपैयाँ खर्च भएको थियो भने वित्तीय व्यवस्थापनतर्फ १५ अर्ब ११ करोड ६९ लाख रुपैयाँ भएको थियो ।

सरकारले गत आर्थिक वर्षको अन्त्यसम्म राजस्व संकलनबापत १४ खर्ब तीन अर्ब १४ करोड रुपैयाँ संकलन गर्ने लक्ष्य राखेको थियो । तर, गत वर्षको अन्त्यसम्म नौ खर्ब ५७ अर्ब १५ करोड रुपैयाँ मात्र राजस्व संकलन भएको महालेखा नियन्त्रक कार्यालयको तथ्यांक छ ।

गत वर्ष चालु, पुँजीगत र वित्तीय व्यवस्थापनमा कुल १७ खर्ब ९३ अर्ब ८३ करोड रुपैयाँ खर्च गर्ने लक्ष्य राखेको सरकारले १४ खर्ब २९ अर्ब ५६ करोड रुपैयाँ खर्च भएको छ । यो कुल लक्ष्यको ७९.६९ प्रतिशत हो ।

पुँजीगततर्फ गत वर्ष ती खर्ब ८० अर्ब ३८ करोड रुपैयाँ खर्च गर्न लक्ष्य राखेको थियो । तर, गत वर्षको अन्त्यसम्म दुई खर्ब ३३ अर्ब ६९ करोड रुपैयाँ खर्च भएको थियो । यो लक्ष्यको ६१.४४ प्रतिशत हो ।